211 1150689

 ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ

Γιαννούλης Πρωτόπαπας MD

Γενικός Χειρουργός

Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Επούλωσης Τραύματος και Ελκών

Η ραγάδα πρωκτού αποτελεί μία επώδυνη βλάβη, που προκαλεί γενικευμένη δυσφορία στην πυελική περιοχή. Πρόκειται για ένα μικρό “σκίσιμο - κόψιμο” στην δομή του βλεννογόνου του σφιγκτήρα και εντοπίζεται συχνότερα στα σημεία της 12ης και 6ης ώρας.
Η ραγάδα πρωκτού εμφανίζεται με την ίδια συχνότητα σε άνδρες και γυναίκες όλων των ηλικιών, καθώς και στα μικρά παιδιά.

Το κύριο σύμπτωμα που προκαλεί η πρωκτική ραγάδα, είναι ο έντονος και διαξιφιστικός πόνος σαν μαχαιριά, που εμφανίζεται κατά την διάρκεια αλλά και μετά την κένωση λόγω του σπασμού του σφιγκτήρα.  Μάλιστα ο πόνος αυτός  μπορεί να συνεχιστεί και για το υπόλοιπο της ημέρας.
Επίσης ο ασθενής μπορεί να δει φρέσκο κόκκινο αίμα στο χαρτί και στα κόπρανα.

Πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε ότι υποφέρουμε από ραγάδα ή από αιμορροΐδες;

Καταρχάς ο πόνος της πρωκτικής ραγάδας είναι εντονότερος (λόγω του σπασμού στου σφιγκτήρα) και διαρκεί περισσότερο από τον πόνο των αιμορροΐδων.
Επίσης κατά την ψηλάφηση με το χέρι του ο πάσχοντας, δεν θα εντοπίσει αιμορροϊδικούς όζους, αλλά μία μικρή δερματική σχισμή στην περιοχή του σφιγκτήρα η οποία πονάει περισσότερο κατά την αφή.

Η πρωκτική ραγάδα δημιουργεί φαγούρα στην περιοχή του σφιγκτήρα, αλλά και γενική δυσφορία στην ευρύτερη περιοχή, όπως ενοχλήσεις στο ουροποιητικό σύστημα, δυσουρία και συχνουρία.
Αρκετές φορές μπορεί να προκαλέσει στον ασθενή μεταμεσονύκτια αφύπνιση από τον πόνο.

Ποιά είναι τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν ραγάδα στον πρωκτό;

Το κύριο αίτιο είναι η επίμονη δυσκοιλιότητα, αφού τα σκληρά κόπρανα προκαλούν υπερβολική διάταση και τραυματίζουν τον βλεννογόνο δημιουργώντας ένα κόψιμο - πληγή.
Ωστόσο μία πρωκτική ραγάδα μπορεί να προκληθεί και από διαρροϊκό σύνδρομο λόγω των πολλών κενώσεων.  Σε τέτοιες περιπτώσεις απαιτείται διερεύνηση για τυχούσες φλεγμονώδεις παθήσεις του πεπτικού όπως η νόσος του Crohn, η ελκώδης κολίτιδα, κ.α.
Επίσης πρωκτική ραγάδα μπορεί να εμφανίσουν οι γυναίκες κατά τον τοκετό λόγω της μεγάλης πίεσης στο περίνεο.
Άλλα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν ραγάδα στον πρωκτό είναι:

• Η πρωκτική σεξουαλική επαφή και ορισμένες σεξουαλικές πρακτικές.

• Η Υπερτονία του πρωκτικού σφιγκτήρα.

• Ο καρκίνος του πρωκτού.

• Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και οι ιογενείς λοιμώξεις (κυτταρομεγαλοϊός, έρπης, σύφιλη, γονόρροια, χλαμύδια και AIDS).

Όταν τα συμπτώματα της ραγάδας διαρκούν κάτω από 6 εβδομάδες, τότε μιλάμε για Οξεία ραγάδα. Όταν διαρκούν πάνω από 6 εβδομάδες τότε μιλάμε για Χρόνια ραγάδα. Η οξεία ραγάδα είναι αβαθής  και προκαλεί έντονη συμπτωματολογία, ενώ η χρόνια ραγάδα είναι πιο βαθιά και προκαλεί πιο ήπια συμπτωματολογία. 

Η διάγνωση από τον Χειρουργό βασίζεται κυρίως στο κλινικό ιστορικό του ασθενούς. Ωστόσο πολλές φορές επειδή η συμπτωματολογία του ασθενούς μπορεί να είναι γενική, πρέπει να αποκλειστούν τυχούσες  υποκείμενες παθήσεις όπως:  θρομβωμένη αιμορροΐδα, περιεδρικό απόστημα, νεοπλασία  πρωκτού, σύφιλη, κ.α.

​

Ο Χειρουργός στα πλαίσια της εξέτασης μπορεί να ενεργήσει επισκόπηση του πρωκτού μετά από ήπιο διαχωρισμό των γλουτών, καθώς και ψηλάφηση του τόνου και του σπασμού του σφιγκτήρα με δακτυλική εξέταση. 

Η δακτυλική εξέταση ενεργείται από τον Χειρουργό με πολύ λεπτούς χειρισμούς.

​

Επειδή η ραγάδα πρωκτού μπορεί να σχετίζεται με άλλη σοβαρή νόσο, ο χειρουργός μπορεί να συστήσει στον ασθενή την διενέργεια εργαστηριακών εξετάσεων.

Αρκετές φορές κυρίως οι οξείες αλλά και πιο σπάνια οι χρόνιες ραγάδες θεραπεύονται και επουλώνονται με συντηρητική αγωγή. Τα συντηρητικά μέτρα περιλαμβάνουν:

• Την καλή υγιεινή του πρωκτού.  Δηλαδή  πλύσιμο της περιοχής με άφθονο χλιαρό νερό μετά από κάθε κένωση.

• Την αποφυγή χρήσης χαρτιού υγείας. Να προτιμούνται μωροµάντιλα χωρίς άρωμα.

• Την  χρήση των εδρόλουτρων (sitz bath - μούλιασμα του πρωκτού σε χλιαρό νερό), για 10 έως 20 λεπτά, αρκετές φορές την ημέρα και ιδίως έπειτα από κάθε κένωση. Τα εδρόλουτρα ανακουφίζουν από τον πόνο λύνοντας το σπασμό του σφιγκτήρα και βελτιώνουν την αιμάτωση και την επούλωση της πληγής. 

• Την τοπική εφαρμογή αναπλαστικών, αποσυμφορητικών και επουλωτικών αλοιφών (π.χ. Proktis-M Plus).

• Την τοπική εφαρμογή υπόθετων Υαλουρονικού Οξέος, με επιδιορθωτική και αναπλαστική δράση ( π.χ. Cicatridina Anal Suppositories).

• Την τοπική εφαρμογή (πάντα βάσει των οδηγιών του Χειρουργού),  φαρμακευτικών αλοιφών τύπου Emla που αναισθητοποιούν την περιοχή, μειώνουν τον πόνο και έμμεσα επιταχύνουν την επούλωση.

• Την λήψη συνταγογραφούμενων από τον Χειρουργό φαρμακευτικών σκευασμάτων, που μαλακώνουν τα κόπρανα (Duphacac, Nujol, κ.α.).

Πρόκειται για συνταγογραφούμενο φάρμακο από τον Χειρουργό, για τη θεραπεία οξέων και χρόνιων ραγάδων του πρωκτού. Η τοπική εφαρμογή της αλοιφής νιτρογλυκερίνης, χαλαρώνει τον έσω σφιγκτήρα μυ του πρωκτού, μειώνει την πίεση και αυξάνει τη ροή του αίματος προς την περιοχή της βλάβης, με αποτέλεσμα την επούλωση της ραγάδας.
Επειδή η χρήση της αλοιφής μπορεί να προκαλέσει σοβαρό πονοκέφαλο, πτώση της πίεσης, εξάψεις και άλλα προβλήματα σε ασθενείς με καρδιολογικό ιστορικό, ο Χειρουργός την συνταγογραφεί  στους κατάλληλους ασθενείς.

To Botox αποτελεί τη νεότερη μέθοδο θεραπείας της πρωκτικής ραγάδας και γίνεται στο Ιατρείο του Χειρουργού.
Το ποσοστό επιτυχίας του κυμαίνεται στο 80% - 90% των ασθενών, ενώ ο  πόνος εξαφανίζεται συνήθως εντός της πρώτης εβδομάδας από την εφαρμογή του.
Η τοπική έγχυση Botox σε συγκεκριμένες θέσεις στην περιοχή του σφιγκτήρα προκαλεί μείωση της πίεσης του σφιγκτηριακού μηχανισμού οδηγώντας την ραγάδα σε επούλωση.  Ωστόσο λόγω της χάλασης που προκαλεί, υπάρχει ένα ποσοστό 5 - 10 % των ασθενών που μπορεί να υποστεί παροδική ακράτεια.

Εάν η ραγάδα δεν επουλωθεί εντός 45 ημερών με τις παραπάνω συντηρητικές και φαρμακευτικές αγωγές, τότε ο χειρουργός θα προτείνει στον ασθενή ανάλογα με το περιστατικό, την κατάλληλη επεμβατική προσέγγιση για την αποκατάσταση της βλάβης.

Οι νεότερες επεμβατικές τεχνικές πραγματοποιούνται με εφαρμογή Laser ή R-F τεχνικών που επιτυγχάνουν την άμεση επούλωση της ραγάδας χωρίς υποτροπές. Οι συγκεκριμένες μέθοδοι διαρκούν 20 -30 λεπτά και ενεργούνται με τοπική αναισθησία. Στην συνέχεια ο ασθενής επιστρέφει αυθημερόν στο σπίτι του τηρώντας τις οδηγίες που θα του δώσει ο Χειρουργός του.

Η κλασική χειρουργική μέθοδος για την αντιμετώπιση της ραγάδας είναι η έσω πλάγια σφιγκτηροτομή. Προσφέρει υψηλό ποσοστό επιτυχίας επούλωσης 93%-97%. Κατά την επέμβαση διενεργείται διατομή του έσω σφιγκτήρα, με αποτέλεσμα την χαλάρωση του και την επούλωση της βλάβης.

Ως ειδικός Χειρουργός, πιστεύω ότι η ραγάδα πρωκτού κάθε πάσχοντα συνανθρώπου πρέπει να αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα, με βάση το ιστορικό και τις ανάγκες του.

Στο σημείο αυτό θέλω να τονίσω στους ασθενείς που υποφέρουν από ραγάδα πρωκτού, ότι δεν πρέπει να μένουν χωρίς θεραπεία. 
Στις χρόνιες ραγάδες υπάρχει το ενδεχόμενο διαπύησης και δημιουργίας περιεδρικού αποστήματος. Οι ασθενείς θα πρέπει να απευθύνονται στον Χειρουργό τους και να συζητούν το πρόβλημά τους διεξοδικά. Ο Χειρουργός θα τους ενημερώσει πλήρως για τις προσήκουσες θεραπευτικές επιλογές και θα τους προσφέρει λύσεις για το πρόβλημα τους.
Επίσης κάθε ασθενής που έχει συμπτωματολογία στην περιοχή του πρωκτού, ή έχει υποψία ραγάδας θα πρέπει να απευθυνθεί στον Χειρουργό του, για διερεύνηση και θεραπεία.